تعداد معادن فعال + بلامعارض+ در حال تجهیز : 140
مساحت تحت معدنکاری استخراجی (کیلومتر مربع) : 602
درصد عرصه معادن به کل معادن کشور : 2.3
تعداد شاغلین در معادن : 5990 نفر
تعداد معادن مجاور مناطق روستایی محروم : 160
پتانسیل ظرفیت شغلی معادن برای منطقه محروم : 33647
5 طرح برتر معدنی استان :
- طرح آلومینیوم جاجرم (فاز 1)
- کارخانه تولید آلومینا از بوکسیت جاجرم
- طرح آلومینیوم جاجرم -زیر بنایی و بهره وری
- تولید 50 هزار تن بیلت – جاجرم
- فولاد کیمیای صبا
تعداد کل طرح های مهم معدنی استان : 13
ارزش کلی طرح های معدنی استان (میلیون دلار) : 509
اشتغالزایی کل طرح ها (نفر) : 3995
میزان استخراج ماده معدنی (تن) : 5459345
ارزش ماده معدنی تولید شده (میلیارد ریال ) : 1244
ایجاد ارزش افزوده در زنجیره ی محصولات (میلیارد ریال ) : 970
صادرات مواد معدنی (میلیون دلار ) : 22
مواد مهم معدنی استان به ترتیب فراوانی معادن فعال : سنگ لاشه – آهک – سنگ تزئینی و نما – شن و ماسه – گچ – کلسیت – آهن – باریت – خاک صنعتی – بوکسیت
معادن بزرگ استان :
- معادن بوکسیت ، آهک ، کارخانه فرآوری بوکسیت (شرکت آلومینای جاجرم )
- معادن آهک شرکت سیمان بجنورد
- معادن ماسه سیلیسی و آهک (شرکت سبک سازان شرق و کارخانه تولید آجر سبک)
- معادن آهک و تولید کننده مصالح ساختمانی (شرکت شعله سنگ)
- معدن بوکسیت سرخ چشمه (شرکت احجار معدن
- معادن مرمر تکمران
- معادن مرمریت پارسیان گرمه
چالشهای پیش روی معدن استان :
- عدم توان بهره بردار در تامین ماشین آلات، تعمیر و نگهداری به دلیل نوسانات شدید قیمتها
- عدم وجود یا نقص در زیر ساخت ها (تامین آب ، برق، گاز و …..)
- عدم وجود واحد های فراوری و صنایع تبدیلی مواد معدنی در استان
- بحث فروش و بازاریابی با توجه به ممنوعیت صادرات مواد خام
- مشکلات با معارضین محلی که به راحتی با هر اراده ای معادن تعطیل می شود و عدم حمایت نهادهای حاکمیتی مانند معدن سرب و روی آلبلاغ و معادن دیگر سرب و روی اسفراین که به مدت سه سال برداشت غیر مجاز ازآن انحام می شود که معدن آلبلاغ به ایمیدرو واگذار شده است که نیازمند تسریع در عملیات اکتشافی جهت شناسایی ذخیره ماده معدنی و برنامه ریزی های بعدی می باشد
- مشکلات با ادارات و ارگانهای استعلام شونده مانند منابع طبیعی – میراث فرهنگی و محیط زیست و .. که عمدتا در واگذاری عرصه و جواب استعلام سلیقه اعمال می شود و بسیار زمان بر می باشد
- مطالعات اکتشافی فنی و اقتصادی ناقص که بعضی از معادن دارای پروانه ار ابتدای صدور پروانه هیچ گونه توجیه اقتصادی نداشته اند.
- بلوکه بودن نصف مساحت استان تحت عنوان پهنه اکتشافی که منجر به تعطیلی اکتشاف توسط بخش خصوصی شده است.
- مشکلات بروکراسی و فساد اداری (امضاهای طلایی در صدور مجوز ها و …)
پیشنهاد و راهکارها ی عبور از چالشها :
- در خصوص تامین ماشین آلات نیازمند حمایت بانک ها و صندوق بیمه فعالیت های معدنی به صورت پرداخت وام های با اقساط بلند مدت و کم بهره و پروانه بهره برداری معدن به عنوان وثیقه در نظر گرفته شود.
- در خصوص مشکلات محلی و معارضین همکاری نهاد های انتظامی و … با بهره بردار مطابق ماده 19 قانون معادن
- تشکیل پنجره واحد با محوریت نظام مهندسی معدن جهت تسریع در امور مربوط به جواب استعلام و صدور مجوز ها به گونه ای که بهره بردار یا تولید کننده نیاز به حضور در ادارات مختلف نداشته و از طریق پنجره واحد کلیه امور اداری را پیگیری کند.
- حمایت صنایع معدنی بزرگ استان از معادن کوچک که تامین مواد اولیه آنها را دارند از قبیل پیش خرید مواد معدنی، تامین ماشین آلات و کمک به تجهیز ، کمک به اکتشاف معادن و تامین زیرساخت ها
- آزاد نمودن پهنه های اکتشافی توسط صمت استانها
مزیتهای نسبی معدنی استان :
- وجود بزرگترین منابع و ذخایر بوکسیت کشور در این استان
- وجود 5 محدوده ی اکتشافی سرب و روی در استان
- وجود منابع مس در استان
- دارا بودن مرز مشترک با کشور های شمالی همسایه ایران و لزوم تشکیل بازارچه مرزی مواد معدنی در استان