تعداد معادن فعال + بلامعارض+ در حال تجهیز : 416
مساحت تحت معدنکاری استخراجی (کیلومتر مربع) : 2932
درصد عرصه معادن به کل معادن کشور : 6.8
تعداد شاغلین در معادن : 31503 نفر
تعداد معادن مجاور مناطق روستایی محروم : 472
پتانسیل ظرفیت شغلی معادن برای منطقه محروم : 162867
5 طرح برتر معدنی استان :
- احداث کارخانه گندله فولاد مبارکه – تولید 5 میلیون تن گندله
- احداث کارخانه گندله مشارکت ایمیدرو و اپال پارسیان سنگان 5 م تن
- احداث کارخانه کنسانتره ، تولید 2.5میلیون تن کنسانتره آهن – توسعه ملی
- احداث کارخانه تولید 800 هزار تن آهن اسفنجی – فولاد استانی سبزوار – واحد احیاء
- ” احداث کارخانه تولید 2.5میلیون تن گندله آهن – گندله سازی مجتمع فولاد خراسان
تعداد کل طرح های مهم معدنی استان : 23
ارزش کلی طرح های معدنی استان (میلیون دلار) : 2534
اشتغالزایی کل طرح ها (نفر) : 9249
میزان استخراج ماده معدنی (تن) : 40239545
ارزش ماده معدنی تولید شده (میلیارد ریال ) : 7403
ایجاد ارزش افزوده در زنجیره ی محصولات(میلیارد ریال ) : 5774
صادرات مواد معدنی ( میلیون دلار ) : 132
مواد مهم معدنی استان به ترتیب فراوانی معادن فعال : مصالح ساختمانی- سنگ تزئینی- کرومیت- آهن – خاک صنعتی -آهک – گچ – مس – منگنز – سیلیس – باریت – فلدسپات – طلا
معادن بزرگ استان :
- سنگ آهن سنگان
- معادن پلاسر سنگ اهن(احیا سپاهان، امیر سنگان پارسیان، شرکت سرمایه گزاری معادن آسیا،)
- معادن مس بردسکن
چالشهای پیش روی معدن استان :
- عدم پذیرش پروانه بهره برداری معادن بعنوان وثیقه بانکی
- فرسوده یا استیجاری بودن ماشین آلات معدنی دارندگان مجوز های معتبر معدنی
- نیاز به سرمایه گذاری سنگین در راه اندازی واحد های معدنی که فشار بسیارب به بهرهبردار وارد می آورد .
- متاسفانه با نوسانات زیاد نرخ ارز و محدود شدن صادرات مواد اولیه و نیمه فراوری به دلیل جلوگیری از خام فروشی، اعمال مالیات بیش از حد به صادرات، اعمال هزینه های سنگین ارزش افزوده و افزایش حامل های انرژی، تحمل هزینه ها برای معادنی که بنا به دلایلی منطقی زنجیره کامل فرآوری ندارند را بسیار سخت نموده است.
- مشکلات عمومی معدن مثل ؛ تامین سوخت ، مشکل تطویل و سختی فرآیند دریافت مجوز ها و معارضین محلی و نهادی
پیشنهاد و راهکارها ی عبور از چالشها :
- اجازه و کمک به واردات ماشین الات سنگین معاف از هزینه های مختلف گمرکی
- حذف مالیات و تسهیل در تامین قطعات
- اعطای مجوز صادرات با حداقل محدودیت ها
- کاهش تعرفه های مالیاتی برای معادنی که زنجیره ارزش ندارند
- تعامل وزارت صمت با بانکها و صندوق ضمانت سرمایهگذاری فعالیت های معدنی
- تعامل وزارت صمت با نهادهای معارض فعالیت معدنی
- فعال تر شدن کمیته تعامل استان و شورای عالی معادن
مزیتهای نسبی معدنی استان :
- همسایگی با کشور افغانستان به ویژه اینکه راه آهن هرات به خواف تکمیل شده و اجازه واردات مواد معدنی خام و نیمه فراوری به داخل کشور می دهد
- همسایگی با کشورهای شمال شرقی و استفاده از مزیت های ان
- امکان تاسیس ذوب آهن و صنایع معدنی با اتصال خط آبرسانی از خلیج فارس
- تنوع منحصر به فرد استان از نظر پتانسیل انواع مواد معدنی و انواع روشهای استخراجی
- امکان استفاده از ژئو توریسم با هم افزایی بزرگترین شهر مذهبی مشهد و دیگر شهر های استان که سهم عمده ای از میراث فرهنگی کشور دارند از قبیل نیشابور، کلات نادر، کاشمر و… دارند